Louis Paul Boon over de kamp'literatuur'
" Dat Sinclair Lewis het noodig acht een boodschap te richten tot alle Amerikaanse soldaten die nu naar huis keeren en in zeven haasten 'hun' oorlogsboek willen schrijven, kan ook hier bij ons misschien zijn nut hebben. Een kameraad is uit de concentratiekampen teruggekeerd, heeft zich dadelijk aan het schrijven gezet, en vraagt ons of wij 'zijn boek over Buchenwald' dan eens onder handen zullen nemen. Voorloopig hebben wij daar slechts op te antwoorden: zeker, en waarom niet? Maar, voor dezen kameraad, en voor al de anderen die uit Buchenwald, uit Dachau, uit Breendonk komen, mogen deze woorden van Sinclair Lewis geen woorden in den wind zijn; Wij beseffen het, wat gij ginder gezien hebt, was zoo schromelijk dat gij er niet over zwijgen kunt. Maar, schrijf daar geen boek over waarbij wij ons...het spijt ons...slechts ergeren kunnen. Gij gaat van het standpunt uit dat de hel der koncentratiekampen in de herinnering der menschen niet mag vervagen. Maar hoe hard het ook is dit te moeten uitspreken, deze herinnering zal vervagen. En alleen uw boek zal blijven. Laat het dan geen mislukt, geen half-en-half boek zijn. Wat hebben wij aan Buchenwald van Jean Fonteyne, De hel van Breendonk van Fischer, De kruisweg van Breendonk, Breendonk: het kamp van den sluipenden dood, en andere veel te vlug geschreven verhalen? Maak voor uzelf uit of ge een boek gaat schrijven om uw vrienden een plezier te doen, of omdat uw vrouw dat graag zou hebben, of omdat de opbrengst er van zal ten goede komen aan de weduwen en weezen der slachtoffers - wat zeer zeker een daad van schoon plichtsbesef zou zijn, maar wat nooit mag een reden worden om een slecht boek... en een slecht boek, dat is: een mislukt boek... de wereld in te zenden.

En schrijft in deze gevallen uw boek NIET. Indien ge integendeel voor u zelf hebt uitgemaakt dat ge uw boek moet schrijven omdat het anders geen zin meer zou hebben dat ge blijven leven zoudt, of omdat ge zoo overvol zijt van wat ge ginder doorgemaakt hebt dat ge het aan de vier hoeken van de wereld uitschreeuwen zoudt, of omdat ge misschien krankzinnig gingt worden als het niet op papier kwam: in dat geval moogt ge uw boek schrijven. En niet alleen moogt ge, maar MOET GE. En laat het dan een boek worden waarin het leven en de dood, de smart en de waanzin, de haat en de liefde en de wanhoop samengebald zijn tot zinnen die de ginds gestorven Zebra's - wij beseffen nog niet wat gij voor ons beteekent, Naamlooze Zebra's - eeuwige gestalte zullen geven. En het zal niet noodig zijn dat iemand uw boek onder handen neemt. Neen, verbied het zelfs dat eender welke letterkundige er de handen naar uitsteekt."

(Uit "het recht van vervormen" L.P. Boon p 45-46, reeks, klassieken uit Vlaanderen) www.boekenforum.be/forums/index.php?act=ST&f=5&t=1725&hl=&